धावता अभंग

ई-तुका : १२
धावता अभंग , धाव
बॅंकॉकला असताना तिथल्या लुंपीनी गार्डन मध्ये एकदा एक अनोखा संगीत प्रकार ऐकायला मिळाला होता. तिथे दर रविवारी बॅंकॉक-सिंफनी नावाचा प्रसिद्ध ऑर्केस्ट्रा संध्याकाळी ५ ते ८ वेगवेगळे संगीत ऐकवतो. आपल्याकडे जसे काही मंदीरातून गायक देवाला सेवा म्हणून गातात तसाच हा लोकांना अर्पण करण्याचा प्रकार तिथे खूप वर्षांपासून सुरू आहे. अभिजात संगीताची जाण ह्याने जन-सामान्यांना पोंचते. तर एका रविवारी ते दाखवीत होते की संगीत-दिग्दर्शकाचे वेगवेगळे मूडस संगीतातून कसे पहायला मिळतात. जसे दिग्दर्शक रागावलेला असेल तर संगीत कसे जोर जोरात व वेगळ्या लयीत वाजते.
असेच तुकाराम महाराजांनी एक अनोखा प्रकार केला आहे. धाव किंवा धावता अभंग. असे एकूण ३४ अभंग गाथेत आढळतात. हे अभंग अगदी धावत्या चालीत व जणु आपण धावतच म्हणत आहोत अशा लयीत केलेले आहेत. हे जरा धावत्या चालीत म्हणून बघा म्हणजे ह्या शैलीची प्रतीती येईल व तुकारामाला धावती भेट दिल्यासारखेही होईल. ( नेऊरगावकर प्रतीत अभंग क्रमांक ७१३ ते ७४५ ह्यात "धाव" ह्या शीर्षकाने हे अभंग दिले आहेत. इथे फक्त दोनच वानगीदाखल देत आहे ):

आळस आला अंगा । धांव घाली पांडुरंगा ॥ सोसू शरीराचे भाव । पडती अवगुणांचे घाव ॥ करावी व्यसनें । दुरी येउनि नारायणे ॥ जवळील दुरी । झालो देवा घरी करी ॥ म्हणवुनि देवा । वेळोवेळा करी धांवा ॥ तुका म्हणे पांडुरंगा । दुरी धरूं नको अंगा ॥


इथे क्लिक करा व ऐका

येगा येगा पांडुरंगा । घेई उचलुनि वोसंगा ॥ ऐसी असोनिया वेसी । दिसतो मी परदेशी ॥ उगवूनि गोवा । सोडवूनि न्यावे देवा ॥ तुज आड काही । बळ करी ऐसे नाही ॥ तुका म्हणे ऋषिकेशी । काय उशीर लाविलासी ॥


इथे क्लिक करा व ऐका

------
अरुण अनंत भालेराव
arunbhalerao67@gmail.com