तुकयाचे आरोग्य

तुकयाचे आरोग्य
-------------------
( डांकेचे अभंग )
-----------------------
चौक भरियेला आसनी । पाचारिली कुळस्वामीनी । वैकुंठवासिनी । ये धांवोनी झडकरी ॥
रंगा येई वो विठाई सांवळिये डोळसे । तुझें श्रीमुख साजिरे तें मी केधवा देखेन ॥
रजतम धूपारती । पंचप्राणांची आरती । अवघी सारोनी आईती । ये धांवती झडकरी ॥
मन मारोनिया मेंढा मुठी । आशा मनसा तृष्णा सुटी । भक्तिभाव नैवेद्य ताटीं । भरोनि केला हाकारा ॥
डांका अनुहात गजरे । येऊनि आंगासी संचरे । आपुला घेऊनि पुरस्कार । आरोग्य करी तुकयाते ॥
( चित्ताच्या आसनावर चौक भरून आपल्या कुळस्वामीनीस हांक मारिली ती अशी, की अगे वैकुंठात राहणारे तू लवकर धावून ये. हे विठाबाई, सांवळे डोळसे, तू माझ्या अंत:करणाच्या रंगात ये. तुझे श्रीमुख शोभायमान आहे, ते मी केव्हा पाहीन ! रज तम गुणांची धूपारती व पंचप्राणांची आरती अशी सामग्री तयार करून वाट पाहतो, म्हणून तू लवकर धावून ये. मनरूपी बकरा एका बुक्कीने मारून त्यातील आशा, मनशा, तृष्णा ह्या काढून भक्तीभावाने ताटात नैवेद्य भरून मी तुला हाका मारत आहे. तुकाराम महाराज म्हणतात, अनुहात ध्वनीच्या ( हरिनामाच्या ) डांकाची गर्जना ऐकून देवीने माझ्या अंगात संचार केला आणि आपला पूजोपचार घेऊन मला भवरोगापासून वेगळे केले )
( तुम्हाला वाटेल की काय माझा अभ्यास आहे. मी लगेच वरचा अभंग उदधृत केला. तर त्याची गंमत अशी की माझ्याकडे संगणकावरची गाथा आहे. त्यात Find नावाची दुर्बिणीच्या चित्राची एक कळ आहे. ती दाबून त्यात "आरोग्य" लिहिले की झटक्यात वरचा अभंग आला. संगणकाच्या सहाय्याने तुकारामाच्या अभ्यासावर माझा एक ब्लॉग आहे ई-तुका नावाचा. अवश्य पहा :

----------------------------------------

संताने सुखवस्तू असू नये?

----------------------------------------
संताने सुखवस्तू असू नये ?
-------------------------------
परवा माझ्या एका मित्राने खास आळंदीला जाऊन एक तुकाराम महाराजांचा छोटेखानी शाडूचा पुतळा मला भेट म्हणून दिला. आम्ही मित्र भेटलो होतो शिर्डीला, पण त्याने तिथे खास पुण्याहून हा पुतळा काळजीपूर्वक सांभाळून आणलेला होता. भेट देण्यामागे त्याने हेरलेले माझे तुकाराम महाराजांवर नेमाने लिहिणे अभ्यासणे होते असे त्याने बोलूनही दाखविले. मूर्ती तशी छानच होती व त्यावर धूळ वगैरे बसू नये म्हणून मूर्तीभोवती चहूंबाजूने एक काचेची पेटी बनवलेली होती.
आमची मोलकरीण रोजचे झाडणे करताना एक हात ह्या मूर्तीवरून फिरवत होती. ही मोलकरीण तशी अशिक्षितच व तशात कोकणच्या बाजूची. महाबळेश्वरला जाताना लागते त्या माणगावची. तिने अंदाजे आम्हाला विचारले की हे कोण बाबा आहेत. तुम्ही गेला होतात शिर्डीला, पण हे काही साईबाबा दिसत नाहीत. आता आपण म्हणतो की तुकाराम महाराज हे खेडोपाडी प्रसिद्ध आहेत. वारीला जाणार्‍यांना तुकारामाचे अभंगही पाठ असतात व ह्या मोलकरणीला तुकाराम माहीत नव्हता हे आश्चर्याचेच होते. म्हणून तिला विचारण्याआधी मी मूर्तीकडे जरा परत एकदा निरखून पाहिले. मूर्ती तशी सुबकच होती. फक्त तुकारामाचे गाल जरा गुबगुबीत रेखलेले होते व मिशा जरा जादा झुबकेदार झालेल्या होत्या. त्यामुळे हा तुकाराम आजकालच्या बोवा लोकांप्रमाणे, पाहताच गुबगुबीत व सुखवस्तू दिसत होता.
ह्या सुखवस्तू दिसण्यानेच त्याचे संतपण हरवले होते व तो व्यवसायाने "बोवा" असल्यासारखा दिसत होता. संताने असे सुखवस्तू असून कसे चालेल ? तो दिसायलाही दीनदुबळाच हवा !
----------------------------------------